FED'in Türkiye Kararını Ancak Beyaz Saray Etkileyebilir

 
Amerika’daki 12 bölgesel merkez bankasından biri olan New York Merkez Bankası’nın eski başkanı ve Princeton Üniversitesi’nde araştırmacı öğretim üyesi William Dudley, Reuters haber ajansına verdiği röportajda, ABD Merkez Bankası’nın (FED) ekonomik zorluklar ve ABD ile dalgalı ilişkileri nedeniyle Türkiye’nin nakit döviz ihtiyacını rahatlatacak konumda olmadığını söyledi.
Dudley, 2009-2018 yılları arasında ABD Merkez Bankası’nın politikalarını üreten komisyonun başkan yardımcısıydı ve bankanın yabancı fonları denetlediği New York biriminin başkanıydı. Dudley, dolar takas (swap) hatlarının genişletilmesi için belirgin bir isteksizliğin olduğunu söyledi. Türkiye, nakit döviz kaynağı yetersizliği ve daha yüksek borç yükümlülüğüyle karşı karşıya. Reuters haber ajansına göre Türkiye bu nedenle swap hattına dahil olmak için doğrudan merkezi Washington’da bulunan FED’e başvurdu. Türkiye ayrıca diğer merkez bankalarıyla da kaynak tedarik etmek için görüşmeler yürütüyor.
Dudley’ye göre bu konunun önünde engel oluşturan bir başka durum da ABD ve Türkiye arasındaki bazı jeopolitik ayrılıklar. ABD Başkanı Donald Trump’ın güçlü desteği, FED’in Türkiye’ye kaynak verilmesi konusundaki kararını etkileyebilir.
‘‘Türkiye’nin ABD’nin swap hattına girmeye ihtiyaç duyma nedeni FED’in açıkladığı hedeflerin dışında kalıyor’’ diyen Dudley’e göre FED’in ilişkilerinin inişli çıkışlı olduğu bir ülkeyi swap hattına dahil ettiğini hayal etmek de oldukça zor. Dudley, ‘‘Asla dememek lazım, ama swap’lar konusunda standartlar yüksek’’ diye konuştu.
FED, Mart ayında swap hattına Brezilya, Yeni Zelanda, Güney Kore ve Corona virüsüyle mücadele eden diğer bazı ülkeleri eklemişti. Bu dönemde Türkiye, bu ülkeler arasına dahil edilmemişti.
Geçen hafta dolar karşısında rekor kayıp yaşayan Türk Lirası, bu yıl toplamda yüzde 15’ten fazla değer kaybetti. Corona virüsü salgını nedeniyle alınan önlemler de yatırımcılar arasında endişeye neden oldu ve ekonomide yavaşlamayı beraberinde getirdi.
FED, swap hatları açarak dolar karşılığında başka para birimlerini kabul etmeyi ve böylece büyük ölçekli yabancı dolar piyasalarını desteklemeyi amaçlıyor.
ABD Merkez Bankası henüz Türkiye’nin talebiyle ilgili yorum yapmadı. FED yetkililerinden biri, geçen hafta Türkiye’nin ya da diğer ülkelerin swap hattına dahil edilmesi konusunda sorulan bir soruya, ‘‘Swap hatları ABD ile karşılıklı güven ilişkisi içinde olan ve kredi standartlarını karşılayan ülkelerle zaten yürürlükte’’ ifadelerini kullanmıştı.
2008 mali krizinin ardından FED’in swap uygulaması dahiline aldığı ülkelerinin seçilmesinde rol sahibi olan Dudley, Merkez Bankası’nın Türkiye lehine Beyaz Saray tarafından baskı yapılması halinde koşullarını kolaylaştırabileceğinin altını çizdi.
 
Yabancı ülkelere kaynak sağlanması konusunun Washington’da tartışmalı bir konu olduğunu hatırlatan Dudley, Trump yönetiminin FED’in düşüncesini değiştirecek şekilde güçlü baskı yapabileceğini söyledi.
‘‘FED kazananları ya da kaybedenleri seçmiyor; yalnızca bir dizi ekonomi politikası belirliyor ve bunlara sıkı şekilde uyanları seçiyor’’ diyen Dudley, ‘‘Yabancı yatırımcının güvenini sağlama konusu, ülkelerin kendisine ve IMF’ye kalmış bir durum’’ diye konuştu.
Ankara’nın NATO müttefiki Washington ile ilişkileri; insan hakları, İran’a yaptırımlar ve Türkiye’nin Rusya’dan aldığı S-400 hava savunma sistemi nedeniyle çalkantılı. Türkiye S-400’ler nedeniyle ABD tarafından yaptırımlara maruz kalabilir.