“Türkiye-Senegal: Maziden Atiye Güçlü Dostluk”
Afrika ülkeleri içinde Senegal, milletimizin gönlünde müstesna bir konuma sahiptir. İki kardeş halk arasındaki beşeri bağların kökleri altı asır öncesine kadar uzanmaktadır. Bu sağlam temeller üzerinde inşa edilen Türkiye-Senegal münasebetleri 1960’lı yıllardan itibaren her sene biraz daha güçlenerek bugünlere geldi. Senegal, ülkemizin Afrika kıtasına yönelik yürüttüğü ortaklık politikalarında hayati bir rol üstlendi. Öyle ki Senegal ve Dakar, milletimizin Afrika’yla yeniden buluşmasının, kucaklaşmasının ilk adreslerinden biri oldu.
1962 senesinde faaliyete geçen Dakar Büyükelçiliğimiz, Afrika’da açılan ilk misyonlarımızdan biridir. Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığımız (TİKA) da Batı Afrika’daki ilk ofisini 2007’de Dakar’da açtı. TİKA, kuruluşundan bugüne kadar ülke genelinde toplam 12 milyon dolar tutarında 186 projeye imza atarak, Senegal’in kalkınmasına destek verdi. Türkiye Diyanet Vakfımız ise 2008 yılından itibaren ülke çapında yürüttüğü insani yardım faaliyetleri için yaklaşık 10 milyon avroluk bütçe kullandı.
Gerek Başbakanlığımız gerekse 2014 yılından itibaren sürdürdüğümüz Cumhurbaşkanlığımız sırasında biz de Senegal’e özel ihtimam gösterdik. Batı Afrika’da bir istikrar abidesi olarak yükselen Senegal’le iş birliğimizi her alanda geliştirmeye çalıştık. Başbakanlık dönemim dâhil Senegal’i beş defa ziyaret ettim. Geniş bir heyetle gerçekleştirdiğimiz bu ziyaretlerimize iş dünyamızın temsilcilerinin de katılmasını sağladık. Şirketlerimizi Senegal’de yatırım yapmaları, mevcut yatırımlarını artırmaları, Senegalli kardeşlerimize istihdam oluşturmaları için daima teşvik ettik. Türk yatırımcıların dürüstlükleri, güvenilirlikleri, çalışkanlıkları ve kaliteleriyle Senegal’de öne çıkmasını bu çabalarımızın boşa gitmediğinin en güzel ifadesi olarak görüyorum.
Senegalli kardeşlerimizin bu süreçte bizimle aynı hissiyatı, aynı güçlü iradeyi paylaşmalarının başarımızda kritik rol oynadığını düşünüyorum. Bilhassa Değerli Dostum Macky Sall’in Türkiye’yle iş birliğine verdiği önemi takdir ve memnuniyetle karşılıyorum. Nitekim son bir yılda Sayın Cumhurbaşkanı Macky Sall ile üçü yüz yüze olmak üzere toplam dört görüşme yapma fırsatı bulduk. Böylece ülkelerimiz arasında yeni iş birliği alanlarını tespit ederken, imzaladığımız anlaşmalarla ahdî altyapımızı daha da güçlendirdik. Ocak 2020’de yaptığım ziyarette akdedilen yedi anlaşma, iki ülke arasındaki potansiyeli gösteren önemli bir işarettir.
Türkiye-Senegal dostluğunun müspet yansımalarını başta ticaret ve yatırımlar olmak üzere pek çok alanda memnuniyetle müşahede ediyoruz. Senegal Blaise Diagne Uluslararası Havaalanı’nın inşası ve işletilmesi, Dakar’da inşa edilen kongre merkezi, kapalı spor salonu, 50 bin kişilik stadyum ile diğer altyapı projeleri, Türkiye’nin Senegal’in ekonomik inkişafına verdiği desteğin somut örnekleridir. Türk firmaları “Yükselen Senegal Planı”nda da aktif rol almakta, üstlendikleri projeleri başarıyla tamamlamaktadır. Şirketlerimizin başarısı ülkemiz açısından da büyük bir gurur kaynağıdır.
İkili ticaretimiz küresel ekonomide yaşanan sarsıntılara rağmen artmaya devam ediyor. Dünya ticaretinin yüzde 5,3 daraldığı 2020 yılında ikili ticaretimizde 380 milyon doları aştık. 2021 yılında ise ticaret hacmimizde tarihî bir rekora imza atarak 540 milyon dolar rakamını yakaladık.  Önümüzdeki dönemde ikili ticaretimizi ortak hedefimiz olan 1 milyar dolar seviyesine taşımak istiyoruz. Son yıllarda gerçeğe dönüştürdüğümüz diğer hedeflerimiz gibi inşallah bu hedefimize de ulaşacağımıza yürekten inanıyoruz.
Öte yandan Senegal’le çok boyutlu ilişkilerimizin sadece ekonomi ve ticaret parantezine sıkıştırılmasını doğru bulmuyoruz. Bölgesinin parlayan yıldızı olan Senegal’i büyük bir potansiyele sahip, Kıta’nın geçmişine olduğu gibi geleceğine de damga vuracak lider bir ülke olarak değerlendiriyoruz. Şirketlerimiz vasıtasıyla Senegal’in vizyon projelerine katkı verirken, istikbalimizin teminatı olan gençlere yatırım yapmayı ihmal etmiyoruz. 1992 yılından bu yana Türkiye Burslarından yararlanan öğrenci kardeşlerimizin sayısı 187’ye ulaştı. Hâlihazırda gerek kendi imkânları gerekse Türkiye Burslarıyla ülkemizde eğitim alan Senegalli öğrenci sayısı bin 200’ü aşmış bulunuyor. Türkiye Maarif Vakfı Okullarımızda ise beş ayrı yerleşkede toplam bin Senegalli evladımız okul öncesi eğitimden lise sonrasına kadar her seviyede eğitim alıyor. Yunus Emre Enstitüsü’nün açılmasıyla beraber kültürel iş birliğimizin de hızlanacağını düşünüyorum.
Afrika kıtasındaki bin yıllık tarihinde sömürgecilik utancı bulunmayan bir millet olarak Senegal’le dostluğumuzu her alanda güçlendirmek istiyoruz. Karşılıklı ziyaretler ve yatırımlarla artan iş birliğimizi önümüzdeki dönemde saygı, eşit ortaklık ve kazan-kazan temelinde ilerletmeye hazırız. Tüm dünyayı olumsuz etkileyen koronavirüs salgını sürecinde sergilediğimiz dayanışmanın bizi birbirimize yakınlaştırmanın ötesinde önümüzde yeni fırsat pencereleri de açtığına inanıyorum. Ortak bir tarihin yanı sıra ortak bir geleceği de paylaşan ülkelerimiz, bu fırsatları değerlendirerek kutlu yürüyüşlerini devam ettireceklerdir. Ziyaretimiz vesilesiyle açılışını yapacağımız eserler, hiç şüphesiz yolculuğumuzda bize güç ve cesaret verecektir. İki yıllık aradan sonra gerçekleştireceğimiz resmî ziyaretimizin ülkelerimiz için hayırlara vesile olmasını diliyorum. Afrika Uluslar Kupası’ndaki başarısından ötürü Senegal’i tebrik ediyorum. Şahsım, heyetim, milletim adına tüm Senegal halkına en kalbi selam ve sevgilerimi sunuyorum.