Uzun süreli solunum sistemi hastalığı olanlarda görülen nefes darlığı dolayısıyla,kişilerde fiziksel aktivite yetersizliği görülmekte; hasta nefessiz kalma hissiyle daha az hareket etmektedir. Kronik solunum yolu hastalığı olanlar nefes darlığı hissetmeden hareket edemez, bazen günlük aktivitelerini bile yapmakta zorlanırlar. Nefessizlik hissi çok korkutucu olabilir; bu da hastada panik hali ve peşinden nefes darlığının daha da kötüleşmesine sebep olabilir. Hastalar çok kolay yorulduklarını hatta sıklıkla da tükendiklerini hissederler. Bu yüzden bu tür hastalığı olan çoğu kişi daha az hareket eder. Oysa bu bir çözüm değildir.
Hareketsizlik kişilerde dolaşımın yavaşlamasıyla diğer sistemleri de etkileyebileceği gibi kilo artışına dolayısıyla nefes darlığının artmasına, daha güçsüz ve daha yorgun hissetmeye sebep olacaktır. Bu kısır döngü içinde kişinin sosyal hayatı da olumsuz şekilde etkilenmektedir.
Bu kısır döngünün kırılmasında hastaya yardımcı olacak, tedaviye ek bir uygulama olan Pulmoner Rehabilitasyonun başlıca amaçları; hastalığa bağlı gelişen nefes darlığı ve fonksiyonel yetersizliği ortadan kaldırmak, hastalığın ilerlemesini önlemek, egzersiz toleransını arttırmak, sağlık durumunun iyileştirilmesi ile yaşam kalitesini arttırmak;hastaların hareketsiz kalmadan nefes darlığıyla başa çıkabilmesini, daha güçlü ve daha sağlıklı hissetmelerini sağlamaktadır. Hastanede yatarak, ayaktan, evde uygulanabilen süresi ve içeriği kişiye göre değişebilen; nefes darlığı nedeni ile yaşam kalitesi ve fiziksel kapasitesi bozulan, hastalığı hakkında bilgi edinme ihtiyacı olup, hastalığın yarattığı kısıtlamalarla baş etmeyi öğrenmesi gereken hastalara yönelik bir program olan Pulmoner Rehabilitasyon Programlarına; Kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH), Astım, Bronşektazi, Kistik fibrozis, Göğüs kafesi hastalıkları, Solunum problemi yaratan sinir-kas hastalıkları, Akciğeri etkileyen bağ dokusu hastalıkları, Akciğer nakli bekleyen veya akciğer cerrahisi öncesi ve sonrası solunum problemleri olan hastalar başvurabilir.
Programın amaçları; hastalığa bağlı gelişen nefes darlığı ve fonksiyonel yetersizliğin ortadan kaldırılması, hastalığın ilerlemesini önleme, egzersiz alışkanlığının kazandırılması, sağlık durumunun iyileştirilmesi, komplikasyonların önlenmesi, hastalık atak sayısının azaltılması ve atak şiddetinin hafifletilmesi, yaşam kalitesinin iyileştirilmesi, hastaneye başvuru ve yatış süresinin azaltılması sonucu sağlık harcamalarının azaltılması ve sağ kalımda artış olarak sayılabilir.
Pulmoner rehabilitasyonun en önemli ve temel bileşeni egzersiz eğitimidir. Bireyin gereksinimleri doğrultusunda diğer bileşenler de (hasta ve ailesinin eğitimi, vücut kompozisyonunun eğerlendirilmesi gerekli olgularda beslenme desteği, psikososyal destek, nefes darlığı ile baş edebilme yöntemleri, iş-uğraşı tedavisi, enerji koruma yöntemleri vb.) pulmoner rehabilitasyon programlarında yer almaktadır.
Solunum sistemi hastalıklarında egzersizin önemi büyüktür. Egzersiz ile kas kuvveti ve dayanıklılığı artarak daha uzun mesafeler yürünebilir, kas ve eklemler daha iyi hareket eder, gevşemeyi sağlar, daha güçlü ve enerjik hissedilir, kalbin çalışması iyileşir ve nefes darlığı da azalır.
Yukarıda belirttiğimiz türde hastalığı/ şikayeti olan hastaların kendilerine yardımcı olacak, rahat nefes almalarını sağlayacak program ve çalışmalarımızın olduğunu duyurmak amacıyla her yıl Mart ayının ikinci Pazarını takip eden hafta Pulmoner Rehabilitasyon Haftası olarak belirlenmiştir ve her yıl farklı bir slogan ile çeşitli etkinlikler yapılmaktadır. Bu yıl 10-16 Mart olan haftanın sloganı “Nefes Al, Hareket Et, Yaşadığını fark Et” olarak belirlenmiştir. Bu vesileyle; kronik solunum yolu hastalığı olan ve yukarıda sıraladığımız sorunlardan herhangi biri kendisinde olan kişileri sağlık kurum ve kuruluşlarımıza danışma ve yardım almak için davet ediyorum.