Çocukluğumuzda Sandıklı'da Asmalı Çarşı’da dondurmacı Hasan amcamız vardı, sabahın köründe giderdik bir lokma dondurma yiyebilmek için… Genellikle biz gittiğimizde dondurma daha yapılmamış olurdu. Hasan amcanın öyle şimdikiler gibi elektrikli
makinesi yoktu ki 15-20 dakikada dondurma imal etsin… Büyük bir tahta fıçı içersinde dikine silindirik bir dondurma kabı, fıçı ile o silindirik kap arasında kar ve buz olurdu. Silindir şeklinde olan galvaniz dondurma kabının dışarıya doğru çıkıntılı bir çevirme kolu vardı ve oraya dondurma almaya giden bizler sırayla Hasan amcanın talimatına göre çevirir dondurmanın imalatına katkı sağlardık. Dondurma olduktan sonra Hasan amca bizlere paramız kadar ( 15-20 kuruşluk ) dondurma verirdi, bizler de bir sonraki gün gelmek üzere oradan ayrılırdık…
DONDURMA VİTAMİN DEPOSUDUR
Değerli okurlarımız;
Havaların ısınması ile birlikte yaz aylarının vazgeçilmezi dondurma ortaya çıktı. Eskiden sadece yaz aylarında tüketilen dondurma birkaç yıldır ‘kış’ aylarında da tüketilmeye başlandı. İlk defa 3000 yıl önce Çin'de üretilen dondurma 1777 yılında Amerika'ya, daha sonrada 19’ncu yüzyılın 2’nci yarısında da evlerde imal edilmeye başlandı. 20’nci yüzyıl ise bütün dünyada ‘dondurma çağı’ olarak adlandırıldı. Yaz aylarının sevilen gıdası dondurma protein, karbonhidrat, yağ, sodyum, demir, potasyum, calcium, magnezyum gibi vitaminler ile A, B, C, D ve E vitaminleri içeriyor.
YARISI YENEN DONDURMA YENİDEN BUZDOLABINA KONULMAMALI
Süt tozu ile yapılan dondurmalar, süt ile yapılan dondurmalardan 8 kat daha fazla yağlıdırlar. Mevsimine göre dondurma meyveli olarak da üretilebilmektedir. İlginç olanı da dondurmanın da aynı bazı ilaçlar gibi soğuk zinciri takip etmektedir. Bu nedenle de buzdolabından çıkan dondurma tüketilmeli, kesinlikle tekrar buzdolabına koyulmamalıdır. Yoksa mikroplanan dondurma insan sağlığını doğrudan tehdit eder ve gıda zehirlenmesine neden olur. Tabi imalatta da yine hijyen kuralları ile soğuk zincire dikkat etmek gerek… Aksi takdirde gıda zehirlenmesi kaçınılmazdır.
ÇOCUKLARIN GÜNLÜK HAKKI 100 GRAMI AŞMAMALI
Dondurmanın da gerek imalatında, gerekse tüketiminde bazı özellikler vardır. Bir defa buzlu dondurma ‘buzlu’ tüketilmez. Aksi takdirde mide krampları oluşabilir, bu nedenle çok soğuk yenen dondurma sonrası birkaç yudum su içmek çok isabetli olur. Dondurma sağlıksal nedenlerle az şekerli olmalı, dondurma yemeklerden 2-3 saat sonra tüketilmeli, çocukların günlük hakkı 100 gramı aşmamalı, 1 yaş altı çocuklarda ‘Besin alerjisinin’olabileceği gözden kaçırılmamalıdır. Solunum enfeksiyonu olanlarla, bademcik iltihabı olanlara dondurma sağlıksal nedenlerle verilmemelidir.
Kalın sağlıcakla.
YORUMLAR