Her yıl olduğu gibi bu yılda kiraz mevsimi geldi. Çarşıda pazarda çok değişik isimler altında kirazlar satılmaktadır. Ancak kiraz'ın ağa babası denilen bir kiraz daha vardır ki 10-15 güne varmaz piyasaya çıkar. Tadı ve görünümü tek kelime ile muhteşem olan bu kiraz Napolyon kirazıdır. Napolyon kirazına sahip çıkan birçok yer vardır Türkiye'de. O nedenle Napolyon
Kiraz'ının evrimine bir bakmak gerekir. Nerelerden gelmiştir Napolyon
kirazı ..? Fransız komutanı Napolyon ile ne ilgisi vardır isminin..?
KİRAZIN NAPOLYON ŞİLE İLGİSİ YOK
Değerli okurlarımız, öncelikle şunu belirtmeliyim ki Napolyon Kiraz'ının Fransızların aynı ismi taşıyan ünlü ordu komutanları Napolyon ile uzaktan yakından hiç bir ilgisi yoktur. Napolyon kiraz'ının çıktığı ve ülkeye yayıldığı yer Bursa/ Ulubat'tır. Osmanlı Devlet'inin kuruluş yıllarında Osman Paşa Bursa yakınlarındaki Apollion veya Apolyont olan yerleşim biriminin ismini Ulubat olarak değiştirir. Yine burada yetişen Apolyont isimli Kiraz'ın adı halk tarafından kolay okunabilir olması nedeniyle Napolyon olarak değiştirilir ve o günden bu yana Apolyont kirazı Napolyon olarak adlandırılır. Peki adıyla, tadıyla meşhur olan bu muhteşem meyve nasıl ilimize bağlı Dereçine kirazı olarak dünyada isim yapar hiç merak ettiniz mi..?
İZZET TURGAY, SULTANDAĞI’NIN KADERİNİ DEĞİŞTİRDİ
Bilmiyorsunuz sanırım..? O zaman anlatayım ben size bu güzel meyvenin Afyon'a olan ilginç yolculuğunu… Aslında Napolyon kirazının yolculuğu Ulubat ile Isparta / Uluborlu arasında başlar. Kiraz'ın Ulubat'tan/Uluborlu'ya nasıl gittiği hakkında yeterli bilgiye sahip değiliz. Ancak Kiraz'ın Sultandağı ve Dereçine kirazı olarak nasıl isimlendirildiğini ve bu bölgeye nasıl geldiğini anlatacağım
60’lı yıllarda Sandıklı'da ortaokulda İzzet Turgay isimli ve aslen Uluborlu'lu olan bir Tarih öğretmeni vardır. Merhum Turgay çok aksi ateist bir kişiliğe sahiptir. Okulda da idareyi falan takmamakta ve öğrencilerine sadistçe davranmaktadır. İzzet Turgay'ın en büyük özelliği Tarım ve topraktan çok iyi anlıyor olmasıdır. Bütün Sandıklı kendisinden şikayetçidir. Durum böyle olunca İzzet Turgay'ın tayini Sultandağı ortaokuluna çıkartılır. İşin doğrusunu söylemek gerekirse İzzet Turgay'ın Sultandağı’na atanması bir yerde o bölgenin kaderini etkilemiştir diyebilirim.
SÜRGÜN GİTTİĞİ BÖLGEYİ CENNETE ÇEVİRDİ
Nasıl mı..? Anlatayım; İzzet Turgay topraktan çok iyi anlayan birisidir demiştim. Turgay Sultandağı’nda göreve başladığında ilk dikkatini çeken olay yanındaki Eber Göl'ü nedeniyle toprağın çok verimli ve mümbit oluşudur. O'nun düşüncesine göre böylesine verimli bir toprağa sahip bir yörede çok güzel kiraz ve elma yetiştirilebilir. Bu düşünce ile İzzet Turgay ilçenin ileri gelenleri ile bir araya gelerek düşüncelerini aktarır. Bu düşüncesi olumlu yanıt bulur. İlk etapta Uluborlu'dan bol miktarda kiraz ve elma fidesi getirilerek bugünkü meyveciliğin temeli o günlerde atılır. İşte ünü bütün Dünya'da anılır olan Sultandağı ve Dereçine kirazı efsanesi böyle doğmuştur. Sürgün olarak Sultandağı’na gelen merhum İzzet Turgay, bir yerde yörenin kaderini değiştirmiştir ve işin aslıda budur. Bugün gerek Uluborlu gerekse Dereçine'de aynı dönemlerde Kiraz Festivalleri yapılmakta olup her iki bölgenin kirazı da aynıdır ve genellikle yurt dışına ihraç edilmektedir.
YORUMLAR